Znacznik: VisualEditor |
Znacznik: VisualEditor |
||
Linia 60: | Linia 60: | ||
==Gwiazdozbiory== |
==Gwiazdozbiory== |
||
− | Na niebie widać ok. |
+ | Na niebie widać ok. 6000 gwiazd.Każdą z nich(z wyjątkiem Słońca )można połączyć liniami tworząc gwiazdozbiór albo konstelację. |
==Zobacz też== |
==Zobacz też== |
Aktualna wersja na dzień 11:12, 8 kwi 2019
Gwiazdy to wielkie skupiska wodoru i helu.Jest ich pełno w kosmosie.To one tworzą galaktyki i układy planetarne.
Rozmiary[]
Niektóre gwiazdy są ogromne takie jak VY Canis Majoris, są też średnie gwiazdy takie jak Słońce, albo o rozmiarach planet Gliese 581 wielkości Jowisza, albo bardzo maleńkie takie jak Syriusz B (który jest Białym karłem) wielkości Ziemi.
Tworzenie[]
Każda gwiazda powstaje tak samo-w wielkich obłokach zwanym Mgławicami. Kiedy obłok się zapadnie pod wpływem własnej grawitacji tworzy się protogwiazda.Potem często Rozbłyska i w końcu powstaje gwiazda ciągu głównego, która przekształca wodór w hel w reakcjach termojądrowych (fuzji termojądrowej).
Ewolucja Małych i średnich gwiazd[]
Gwiazdy takie jak Słońce (Żółty karzeł), Proxima (Czerwony karzeł) czy też jak Alfa Centauri B (pomarańczowy karzeł) to gwiazdy ciągu głównego .Są niewielkie i żyją ok. 10 mld lat. Pod koniec życia kiedy wyczerpie się cały wodór ciśnienie wzrasta i rozszerza powierzchnię gwiazdy tworząc w ten sposób Czerwony olbrzym, a tymczasem grawitacja zmniejsza częściowo jądro. Kiedy w jądrze nie ma już wodoru, hel zaczyna zmieniać się w tlen ,a tlen z kolei w węgiel. Kiedy w jądrze postanie węgiel gwiazda odpycha od siebie powierzchnię i powstanie Mgławica planetarna po gwieździe pozostanie już tylko jądro wielkości Ziemi zwane Biały karzeł, który będzie stygł przez miliony, miliardy lat i w końcu utworzy się Czarny karzeł.
Ewolucja dużych gwiazd[]
Gwiazdy dużo większe i masywniejsze od Słońca to Nadolbrzymy, który żyją krócej niż mniejsze gwiazdy, bo szybciej spalają wodór. Pod konie życia grawitacja gwałtownie zmniejsza jądro, co sprawia że ciśnienie wzrasta i gwiazda wybucha jak Supernowa. Po supernowej pozostanie jądro, które albo zapadnie się pod wpływem własnej grawitacji i utworzy Czarna dziura lub stanie się masywna i bardzo gęsta Gwiazda neutronowa.
główne Typy gwiazd[]
Typy gwiazd to wielkość,barwa i temperaturą gwiazd.Typy gwiazd to:
O-gwiazdy niebieskie (takie jak Naos), temperatura ponad 30 000 K
B-gwiazdy niebiesko-białe, z temperaturą od 10000 do 30000 K
A-gwiazdy białe, z temperaturą od 7500 do 10000 K
F-gwiazdy żółto-białe z temperaturą od 6000 do 7500 K
G-gwiazdy żółte (takie jak Słońce) ,z temperaturą od 5200 do 6000 K
K-gwiazdy pomarańczowe, temperatura od 3700 do 5020 K
M-gwiazdy czerwone, temperatura od 2400 do 3700 K
L-brązowe karły ciemno-czerwone, temperatura od 1500 do 2500 K
T-brązowe karły brązowe, temperatura od 700 do 1500 K
Y-brązowe podkarły czarne, temperatura poniżej 700 K
Karły,olbrzymy, nadolbrzymy i hiperolbrzymy[]
Gwiezdne karły: Żółty karzeł, Czerwony karzeł i Pomarańczowy karzeł to gwiazdy w ciągu głównego, choć karły takie jak:Czarny karzeł,Biały karzeł oraz Brązowy karzeł. Biały karzeł to jądro powstanie po czerwonym olbrzymie i stygnie aż stanie się czarnym karłem. Brązowe karły to gwiazda o zbyt małej masie jak na gwiazdę, choć dość na masywną Planeta.Olbrzymy to:Błękitny olbrzym, Czerwony olbrzym oraz Żółty olbrzym. Wszystkie te olbrzymy nie są gwiazdami ciągu głównego, choć są dużo większe i masywniejsze od gwiazd ciągu głównego. Większe gwiazdy od olbrzymów to Nadolbrzym.Są:Niebieski Nadolbrzym,Żółty nadolbrzym oraz Czerwony nadolbrzym. Największe gwiazdy to Hiperolbrzymy takie jak:VY Canis Majoris są czerwone i dużo masywniejsze niż inne gwiazdy.
Układy podwójne[]
Zdarza się, że dwie gwiazdy znajdują się blisko siebie i często są związane wspólnymi siłami grawitacji. Czasami ewolucja jednej gwiazdy zależy od ewolucji sąsiada np:kiedy jedna z gwiazd stanie się białym karłem jego grawitacja zaczyna zabierać wodór z sąsiada.Aż w końcu biały karzeł wybuchnie, a sąsiad straci powierzchnię.
Układy wielokrotne[]
Zdarza się,że trzy lub więcej gwiazd znajdują się blisko siebeę i często są związane wspólnymi siłami grawitacji.
Układy planetarne[]
Po utworzeniu gwiazdy w mgławicy mogą uformować się mniejsze ciała,czyli planety i ich księżyce. Kiedy powstaną planety zaczynają krążyć koło gwiazdy przez miliardy lat.
Gwiazdozbiory[]
Na niebie widać ok. 6000 gwiazd.Każdą z nich(z wyjątkiem Słońca )można połączyć liniami tworząc gwiazdozbiór albo konstelację.