Wiki Wszechświat
Znacznik: VisualEditor
Znacznik: VisualEditor
 
Linia 60: Linia 60:
 
==Gwiazdozbiory==
 
==Gwiazdozbiory==
   
Na niebie widać ok. 3000 gwiazd.Każdą z nich(z wyjątkiem Słońca )można połączyć liniami tworząc gwiazdozbiór albo konstelację.
+
Na niebie widać ok. 6000 gwiazd.Każdą z nich(z wyjątkiem Słońca )można połączyć liniami tworząc gwiazdozbiór albo konstelację.
   
 
==Zobacz też==
 
==Zobacz też==

Aktualna wersja na dzień 11:12, 8 kwi 2019

Gwiazdy to wielkie skupiska wodoru i helu.Jest ich pełno w kosmosie.To one tworzą galaktyki i układy planetarne.

Rozmiary[]

Niektóre gwiazdy są ogromne takie jak VY Canis Majoris, są też średnie gwiazdy takie jak Słońce, albo o rozmiarach planet Gliese 581 wielkości Jowisza, albo bardzo maleńkie takie jak Syriusz B (który jest Białym karłem) wielkości Ziemi.


Tworzenie[]

Każda gwiazda powstaje tak samo-w wielkich obłokach zwanym Mgławicami. Kiedy obłok się zapadnie pod wpływem własnej grawitacji tworzy się protogwiazda.Potem często Rozbłyska i w końcu powstaje gwiazda ciągu głównego, która przekształca wodór w hel w reakcjach termojądrowych (fuzji termojądrowej).

Ewolucja Małych i średnich gwiazd[]

Gwiazdy takie jak Słońce (Żółty karzeł), Proxima (Czerwony karzeł) czy też jak Alfa Centauri B (pomarańczowy karzeł) to gwiazdy ciągu głównego .Są niewielkie i żyją ok. 10 mld lat. Pod koniec życia kiedy wyczerpie się cały wodór ciśnienie wzrasta i rozszerza powierzchnię gwiazdy tworząc w ten sposób Czerwony olbrzym, a tymczasem grawitacja zmniejsza częściowo jądro. Kiedy w jądrze nie ma już wodoru, hel zaczyna zmieniać się w tlen ,a tlen z kolei w węgiel. Kiedy w jądrze postanie węgiel gwiazda odpycha od siebie powierzchnię i powstanie Mgławica planetarna po gwieździe pozostanie już tylko jądro wielkości Ziemi zwane Biały karzeł, który będzie stygł przez miliony, miliardy lat i w końcu utworzy się Czarny karzeł.

Ewolucja dużych gwiazd[]

Gwiazdy dużo większe i masywniejsze od Słońca to Nadolbrzymy, który żyją krócej niż mniejsze gwiazdy, bo szybciej spalają wodór. Pod konie życia grawitacja gwałtownie zmniejsza jądro, co sprawia że ciśnienie wzrasta i gwiazda wybucha jak Supernowa. Po supernowej pozostanie jądro, które albo zapadnie się pod wpływem własnej grawitacji i utworzy Czarna dziura lub stanie się masywna i bardzo gęsta Gwiazda neutronowa.

główne Typy gwiazd[]

Typy gwiazd to wielkość,barwa i temperaturą gwiazd.Typy gwiazd to:

O-gwiazdy niebieskie (takie jak Naos), temperatura ponad 30 000 K

B-gwiazdy niebiesko-białe, z temperaturą od 10000 do 30000 K

A-gwiazdy białe, z temperaturą od 7500 do 10000 K

F-gwiazdy żółto-białe z temperaturą od 6000 do 7500 K

G-gwiazdy żółte (takie jak Słońce) ,z temperaturą od 5200 do 6000 K

K-gwiazdy pomarańczowe, temperatura od 3700 do 5020 K

M-gwiazdy czerwone, temperatura od 2400 do 3700 K

L-brązowe karły ciemno-czerwone, temperatura od 1500 do 2500 K

T-brązowe karły brązowe, temperatura od 700 do 1500 K

Y-brązowe podkarły czarne, temperatura poniżej 700 K

Karły,olbrzymy, nadolbrzymy i hiperolbrzymy[]

Gwiezdne karły: Żółty karzeł, Czerwony karzeł i Pomarańczowy karzeł to gwiazdy w ciągu głównego, choć karły takie jak:Czarny karzeł,Biały karzeł oraz Brązowy karzeł. Biały karzeł to jądro powstanie po czerwonym olbrzymie i stygnie aż stanie się czarnym karłem. Brązowe karły to gwiazda o zbyt małej masie jak na gwiazdę, choć dość na masywną Planeta.Olbrzymy to:Błękitny olbrzym, Czerwony olbrzym oraz Żółty olbrzym. Wszystkie te olbrzymy nie są gwiazdami ciągu głównego, choć są dużo większe i masywniejsze od gwiazd ciągu głównego. Większe gwiazdy od olbrzymów to Nadolbrzym.Są:Niebieski Nadolbrzym,Żółty nadolbrzym oraz Czerwony nadolbrzym. Największe gwiazdy to Hiperolbrzymy takie jak:VY Canis Majoris są czerwone i dużo masywniejsze niż inne gwiazdy.

Układy podwójne[]

Zdarza się, że dwie gwiazdy znajdują się blisko siebie i często są związane wspólnymi siłami grawitacji. Czasami ewolucja jednej gwiazdy zależy od ewolucji sąsiada np:kiedy jedna z gwiazd stanie się białym karłem jego grawitacja zaczyna zabierać wodór z sąsiada.Aż w końcu biały karzeł wybuchnie, a sąsiad straci powierzchnię.

Układy wielokrotne[]

Zdarza się,że trzy lub więcej gwiazd znajdują się blisko siebeę i często są związane wspólnymi siłami grawitacji.

Układy planetarne[]

Po utworzeniu gwiazdy w mgławicy mogą uformować się mniejsze ciała,czyli planety i ich księżyce. Kiedy powstaną planety zaczynają krążyć koło gwiazdy przez miliardy lat.

Gwiazdozbiory[]

Na niebie widać ok. 6000 gwiazd.Każdą z nich(z wyjątkiem Słońca )można połączyć liniami tworząc gwiazdozbiór albo konstelację.

Zobacz też[]